Jonge mantelzorgers zijn jongeren tot 25 jaar oud die opgroeien met een zieke ouder, broer, zus, of grootouder, die in de directe omgeving van het gezin woont en intensieve zorg nodig heeft. Maar liefst 1 op de 4 jongeren is een jonge mantelzorger. Vreemd eigenlijk dat we dan zo weinig bij hen stil staan. Dit gebeurde wel uitgebreid bij de workshop ‘Jonge Mantelzorgers en hun Verhaal’. Het was een mogelijkheid voor professionals om te leren hoe zij jonge mantelzorgers het beste kunnen ondersteunen. Gastspreker tijdens deze workshop was Viroen Soebedar, een jonge mantelzorger met een missie: het onderwerp mantelzorg bekender en bespreekbaarder maken.
MANTELZORG
Viroen, 24 jaar oud en met een Surinaams-Hindoestaanse achtergrond, is sinds mei 2011 mantelzorger van zijn moeder. Toen hij nog havo-scholier was, kreeg zijn moeder plotseling enkele hersenbloedingen en veranderde zijn leven volledig. Direct was er zorg nodig. Viroens moeder raakte verlamd, kreeg moeite met praten en kon veel simpele handelingen niet meer zelf uitvoeren. Ook moest zij enkele malen per week dialyseren, waardoor bezoeken aan het ziekenhuis vaste prik werden.
Het hele gezin, dat in Den Haag woonde, zag zich genoodzaakt naar Amsterdam te verhuizen. Dit om dichter in de buurt van Viroens familie van moederskant te zijn. Zo konden zij hen helpen met praktische zaken; zoals warm eten bereiden wanneer het binnen het gezin niet lukt. Viroen moest zijn vertrouwde omgeving achter zich laten en zijn toekomstplannen herzien: de zorg voor zijn moeder was nu het belangrijkst. Ook zijn vader moest zijn leven omgooien: hij moest plotseling voor zijn vrouw zorgen, en ook moest hij zijn baan in Schiedam stopzetten en werk in Amsterdam zoeken.
Het resultaat was dat Viroen heel snel volwassen moest worden. Zelf zegt hij daarover: “ik leerde het te doen met wat ik heb, en daarmee mijn plan uit te stippelen”. En dat gold voor het hele gezin: zij probeerden het zo goed als mogelijk vol te houden. Met hulp van een dagbesteding en de thuiszorg leek de situatie te verbeteren. Tot zijn moeder in 2016 opnieuw een hersenbloeding kreeg en daarbij haar coördinatie gedeeltelijk verloor, waardoor het vrijwel onmogelijk werd om haar alleen thuis te laten. Uiteindelijk maakt het gezin de zware beslissing haar voortaan in een verpleeghuis te laten wonen.
MEDIA-AANDACHT
In 2014 benaderde Markant (een mantelzorgorganisatie in Amsterdam) Viroen met de vraag of hij wilde meedoen aan de ‘Week van de Jonge Mantelzorger’. Viroen zei ja, en besloot deze kans met beide handen aan te pakken: “Zelf heb ik alles stapje voor stapje zelf moeten uitvogelen: wat een mantelzorger is, waar ik hulp kon vinden, welke instanties er waren, ik vind dat dat niet nodig hoeft te zijn. Mantelzorg moet bij iedereen net zo een bekend begrip worden als bijvoorbeeld pesten.”
En hierdoor kwam zijn verhaal plotseling in de media. Hij kwam op het NOS journaal, zat aan tafel bij Eva Jinek en werd geïnterviewd door Arie Boomsma. Hij werd plotseling het gezicht van al die naamloze jonge mantelzorgers die dagelijks voor iemand moeten zorgen, en hierdoor zichzelf nogal eens uit het oog verliezen.
DEPRESSIE
Maar ondanks deze mooie momenten gaat het Viroen allemaal niet in de koude kleren zitten. De druk van de zorg, alle veranderingen die hij binnen korte tijd moest ondergaan, problemen met zijn studie, de terugval van zijn moeder; het lijdt er toe dat Viroen in 2017 een depressie krijgt. Het wordt hem simpel gezegd allemaal even te veel. Hij besluit even helemaal met zijn studie te stoppen. Maar Viroen vecht zich er uit, een aantal maanden later gaat hij weer studeren. Momenteel heeft hij zelfs zijn scriptie voltooid en wacht hij op het moment dat hij deze kan verdedigen. Ook heeft hij werk gevonden.
MISSIE
Zijn depressie laat Viroen nog meer dan voorheen beseffen: jonge mantelzorgers hebben meer hulp nodig. En die hulp begint met het zichtbaar maken van wat zij doen, en met hoeveel zij zijn. En omdat Viroen al veel in de media is geweest, vindt hij dat hij zelf die kar dan maar moet trekken: Viroen wil een gezicht voor de mantelzorgers worden. Om dit werkelijkheid te laten worden kwam dit jaar zijn eigen website viroen.nl in de lucht, waarop hij blogt en vlogt. En waarop hij zowel mantelzorgers als journalisten uitnodigt om contact met hem op te nemen.